2023 yılında toplanan verginin yüzde 10’u motorlu taşıtlardan alınan özel tüketim vergisinden (ÖTV) geldi. Buna KDV dahil değildir. Bu şimdiye kadar görülen en yüksek oran. Devlet motorlu taşıtlar ÖTV’sinden 441,2 milyar lira gelir elde etti.
Euronews’te yer alan habere göre yılbaşında hedef 203 milyar liraydı. Böylece 2023 yılında motorlu taşıtlardan ÖTV hedefinin iki katından fazlası toplandı.
ÖTV BİR YILDA YÜZDE 84 ARTTI
Motorlu taşıtlarda ÖTV 2022 yılına göre lira bazında yüzde 164 arttı. Dolar kurundaki artışa rağmen motorlu taşıtlarda ÖTV son yılda yüzde 84 arttı.
EN PAHALI ARAÇ TÜRKİYE’DE
Türkiye, Avrupa’da yeni km araç satışından en yüksek vergiyi alan ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) üyeleri arasında yer alan ülkedir. Avrupa’da araç fiyatlarının euro bazında en değerli olduğu ülke Türkiye’dir. 2022 yılında 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesi genelinde 100 euro karşılığında satın alınan bir aracın Türkiye’deki fiyatı 144 euro oldu.
100 LİRALIK ARAÇ 226 LİRA OLDU
Motorlu taşıtlardan toplanan ÖTV’ye baktığımızda bu durum sürpriz değil. Çünkü yüzde 80 ÖTV ve yüzde 20 KDV eklenince vergisiz fiyatı 100 lira olan aracın satış fiyatı vergiler dahil en az 226 lira oluyor.
Motorlu taşıtlardan toplanan ÖTV’nin toplanan toplam vergi gelirleri içindeki payı da 2023 yılında rekor kırdı.
2023 REKOR YIL OLDU
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verileri, motorlu taşıtlardan toplanan ÖTV’nin son iki yılda ne kadar büyük bir hacme ve paya ulaştığını ortaya koyuyor. Buna göre 2023 yılı motorlu kara taşıtları ÖTV geliri 441,2 milyar TL oldu. 2022 yılında bu ölçü 167,1 milyar liraydı.
2023 yılı dolar bazında da rekor bir yıl oldu. TCMB yıllık döviz kuru ortalamasından hesaplandığında 2023 yılında motorlu kara taşıtlarından tahsil edilen ÖTV 18,6 milyar dolar oldu. 2022 yılında bu rakam 10,1 milyar dolardı.
2022 öncesinde en yüksek oran 2021’de 7,5 milyar dolardı. 2023’te de seçimlerin ardından dolar kuru hızla yükseldi.
Motorlu kara taşıtlarından ÖTV gelirleri 2000’li yılların başında 2 milyar doların altında kalmıştı. 2015’te 6 milyar doları aşan tahsilatlar, 2019’da 2,4 milyar dolara düştü. Ancak daha sonra hızla yükselmeye başladı.
4 YILDA YÜZDE 675 ARTIŞ
Motorlu taşıtlardan toplanan ÖTV’nin dolar bazında son 4 yılda yüzde 675 oranında arttığı görüldü. 2018-2023 yılları arasındaki son beş yılda ÖTV gelirleri yüzde 417 arttı.
Toplanan toplam verginin ne kadarı motorlu taşıtlar ÖTV’sinden geliyor? Bu aynı zamanda değerli bir göstergedir.
2000 yılından bu yana bu oran 2020 yılına kadar yüzde 5’e hiç ulaşmadı. İlk yıllarda bu oran yüzde 2-3 civarında iken 2015 yılında yüzde 4,2’ye çıktı. 2019 yılında ise yüzde 2 oldu. Bu ne anlama gelir? Devletin 2019 yılında topladığı 100 liralık verginin 2 lirası motorlu taşıtlardan toplanan Özel Tüketim Vergisinden geldi.
2020 yılında bu oran ilk kez yüzde 5’in üzerine çıktı. 2022’de yüzde 7,1’e ulaştı. 2023’te ise yüzde 9,8’e yükselerek tüm zamanların rekorunu kırdı. Devletin bu yıl şu ana kadar topladığı 100 lira verginin 9 lirası 80 kuruşunu motorlu taşıtlar özel tüketim vergisinden geldi. Üstelik buna KDV dahil değil. (HABER MERKEZİ)
